Stanowienie prawa to czynności mające za celu kreowanie norm prawnych przez dany podmiot. Może to być organ jednoosobowy (np. Prezydent RP) lub instytucja o charakterze kolegialnych (np. Parlament). Poprzez normy prawne wymaga się, że ich treści będą realizowane.

Co istotne, aby akt ustanowienia prawa być ważny i zobowiązujący nie jest wymagana zgoda adresatów stanowionych norm i dlatego stanowienie jest traktowane jako akt jednostronny.  Współstanowienie prawa polega więc np. na wyrażaniu opinii w procesie tworzenia aktu normatywnego, dotyczących tego aktu lub poszczególnych jego zapisów. Każdy obywatel ma prawo wyrazić swoje poglądy na organizowanych przez różne podmioty administracji rządowej i samorządowej konsultacjach społecznych.

Konsultacje społeczne to forma dialogu między stroną rządząca a obywatelami, organizowana np. przez Urząd Miasta lub Dzielnicy. Jest to okazja dla urzędników do poinformowania mieszkańców o najbliższych planowanych przedsięwzięciach i inwestycjach, a także do poznania opinii mieszkańców w tym zakresie. Najczęściej przyjmowaną formą dialogu jest spotkanie dyskusyjne, na którym każdy może zadać pytanie, przedstawić swoje poglądy i propozycje.

Podstawą prawną do przeprowadzenia samorządowych konsultacji społecznych są przepisy ustaw o:

• Samorządzie gminnym z 8.03.1990 r.
• Samorządzie powiatowym z 5.06.1998 r.
• Samorządzie wojewódzkim z 5.06.1998 r.
• Działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24.04.2003 r.

Zasady i tryb konsultacji społecznych jest określony w uchwałach rad jednostek samorządu terytorialnego. Podstawą prawną do przeprowadzenia rządowych konsultacji społecznych są przepisy ustaw o:

• Związkach zawodowych z 23.05.1991r.
• Organizacjach pracodawców z 23.05.1991r.
• Radzie Ministrów z 8.08.1996r.
• Działach administracji rządowej z 4.09.1997r.

Obowiązkowe konsultacje społeczne z mieszkańcami gminy przeprowadza się w sprawach dotyczących m.in. zmiany granic, znoszenia gminy, zmiany siedziby władz, uchwaleniem statutu jednostki pomocniczej gminy, tworzenia lub zmiany nazw miejscowości na terenie gminy. Obowiązkowe konsultacje z mieszkańcami powiatów przeprowadza się w zakresie m.in. zmiany granic, zmiany nazw powiatów oraz siedziby władz.

Ważną kwestia jest wcześniejsze przygotowanie się obywatela do spotkania poprzez zapoznanie się z rozwiązaniami proponowanymi przez urząd, określenie swoich potrzeb, ustaleniu pytań i pomysłów na omawiane zmiany. Najczęściej realizowane konsultacje społeczne dotyczą zmian wprowadzanych w zakresie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz innych dokumentów strategicznych. Przedmiotem dyskusji może być np. budowa nowego parkingu, zagospodarowanie wolnego placu czy modernizacja miejskiej infrastruktury komunikacyjnej. Pomysły wysuwane przez mieszkańców muszą być możliwe do zrealizowania pod względem realnych możliwości, warunków finansowych oraz powinny być poparte uzasadnionymi argumentami stanowiącymi o istniejącym zapotrzebowaniu. Celem spotkania jest wypracowanie wspólnego konsensusu, który w miarę możliwości, uwzględnia potrzeby obydwu ze stron. Należy jednak pamiętać, że decyzję podejmuje stroną samorządowa. Po spotkani organizator dokonuje pisemnego zapisu podsumowania takiego spotkania, który zostaje udostępniony publicznie. Obywatel może się z niego dowiedzieć o przebiegu spotkania, propozycjach wysuwanych przez organizatorów, propozycjach zgłoszonych przez społeczeństwo oraz o wynikach spotkania w postaci podjętych decyzji.

W konsultacjach społecznych biorą udział przedstawiciele urzędu, eksperci z zakresu omawianego tematu oraz obywatele: nie są oni w żaden sposób wybierani, KAŻDY może przyjść na takie spotkanie.

Źródło: konsultacje.um.warszawa.pl